“`html

Beyaz Saray’da Gergin Görüşme: Zelensky ve Vance Arasında Tartışma

Cuma günü Beyaz Saray’da önemli bir gelişme yaşandı.

Ukrayna’nın yeniden inşası ve doğal kaynaklar üzerine anlaşma imzalamak üzere bir araya gelen Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky ile ABD Başkan Yardımcısı JD Vance arasında Oval Ofis’te bir tartışma gerçekleşti.

Normal şartlarda 40 dakika sürmesi beklenen görüşmenin son 10 dakikası oldukça gergin geçti ve sesler yükseldi.

Zelensky, Beyaz Saray’dan anlaşma imzalamadan ayrıldı.

***

Durumu belirtmem gerekirse; Zelensky, Vance’a sert bir eleştiride bulundu.

Vance, buna karşı sessiz kalmadı.

Bu durum, Trump’ın liderlik sergilediği bir hükümette, beklenmeyen bir çatışma ortamı yarattı.

***

Zelensky, imzalanacak anlaşmanın Ukrayna’nın maden gelirlerinin %50’sine ABD’yi ortak ettiğini ancak güvenlik garantisi almadığını vurguluyordu.

Başkan Yardımcısı JD Vance ve Trump, önceki yönetimleri eleştirdi. Biden’ın arabuluculuk çabalarına yönelik suçlamalarda bulundular; Putin’in kışkırtıldığını ifade ettiler.

Trump, Obama döneminde daha fazla hava savunması sağladığını ve Javelin füzelerini hatırlatarak savunma konusundaki tutumunu yineledi.

Vance, diplomasiye dikkat çekerek şunları söyledi:

“Dört yıl boyunca, Amerikan basın toplantılarında sert bir dil kullanan bir başkanımız vardı, fakat ardından Putin Ukrayna’yı işgal etti. Barışın sağlanması belki de diplomasiden geçiyor.”

Zelensky, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in güvenilmez biri olduğunu belirtti ve geçmişteki ateşkes anlaşmalarının sürekli olarak ihlal edildiğini hatırlattı. “Mahkum değiş tokuşu anlaşmamız oldu; ama o da gerçekleşmedi. J.D, hangi diplomasiye atıfta bulunuyorsun?” diyerek Vance’a yanıt verdi.

Görüşmenin sonrasında gergin anlar yaşandı.

***

Vance geri adım atmadı ve “Ülkenizin yıkımını durduracak bir diplomasi üzerinde duruyorum” dedi.

Zelensky’nin karşılık vermek istemesi üzerine Vance, “Oval Ofis’te saygısızlık ediyorsunuz. Şu an zorla asker topluyorsunuz, ve Başkan Trump’a teşekkür etmelisiniz” diyerek yanıtladı.

Trump ise gergin anlara tanıklık etmek zorunda kaldı.

***

Vance, Başkan Yardımcısı adayı olmadan önce Ukrayna’ya sağlanan askeri yardıma karşıydı. Zelensky’yi, Amerika’ya gelip yardım alan ama bu yardımı kötü yöneten bir lider olarak gördü.

Kongre kökenli Vance, Zelensky’nin kendisine Ukrayna’da bulunup bulunmadığını sorması üzerine de oldukça sinirlendi.

Zelensky, “Ukrayna’da hiç bulundun mu?” diye sorduğunda, Vance bu soruya “Hayır” yanıtını verdi.

***

Güvenlik garantisi eksikliği ve Ukrayna’nın yeniden inşası için sağlanacak fonlar hakkında belirsizlikler, tartışmalara neden olmaktaydı.

Trump, “Amerika’nın doğal kaynaklardan alacağı payın güvenliğinden endişe etme, bu bizim işimiz” mesajını verdi.

Ukrayna, savaş sürecinde pek çok kayıp vermişken topraklarını geri almak için nasıl bir strateji izleyeceğini bilmiyor ve teslim olmaya zorlanıyor.

Daha fazla kayıp vermemek için bu durumda kalmaktadır.

***

Önümüzdeki süreçte şunu görmek önemli olacak; Zelensky geri dönmezse, ABD’nin yardım politikası tam anlamıyla değişecek mi?

Trump, olumsuz gelişmelere rağmen geri adım atarsa, bu durumun uluslararası ilişkileri etkileyeceği belirtiliyor.

Görüşmenin hemen ardından, Senatör Lindsey Graham’ın açıklamaları dikkat çekti. Graham, görüşme öncesinde Zelensky ile konuştuğunu ve “Tahriklere kapılma” mesajı verdiğini belirtti.

Halk TV üzerinden duyduğumuz açıklamalarda, Graham, Cuma sabahı Zelensky’nin Trump’a duyduğu minneti ifade etmesini söylediğini aktardı.

***

Trump, barış odaklı bir lider olacağına inansa da Gazze’deki kentsel dönüşüm projesi üzerinde duruluyor.

ABD, doğrudan Çin’e bağımlılığına son vermeden, Avrupa da ABD’ye güvenmeyerek Çin ile ilişki geliştirmek zorunda kalıyor.

Trump, Zelensky’nin yanında dururken, “Zelensky’nin Putin’e duyduğu aşırı düşmanlığı görüyorsunuz” dedi.

“Bu tür bir nefretle anlaşma sağlamak çok zor; hissedilen bir nefret var. Bunu anlıyorum. Ancak diğer taraf da ona karşı bir sevgi göstermiyor.”

Gerginliğin ardından Trump, Zelensky’yi 3. Dünya Savaşı yaratmakla suçladı.

Ukrayna’dan İsrail’e, oradan Asya’ya yayılacak bir savaş ihtimali üzerinde duruldu.

***

Başında belirttiğim gibi, durum oldukça karmaşık; Vance, Trump’ın yanında durarak, durumu dengelemeye çalıştı ama bu yeterli olmadı.

Zelensky, “Sıra Baltık ülkelerinde” diyerek uyarıda bulundu.

“Arada bir Okyanus var ama gelecekte sizi de etkileyecek” dedi. Bunun yanı sıra nükleer silahları da unutmamak gerekiyor.

Eğer Trump geri adım atmazsa ve ABD, barış için Ukrayna’ya yardımı sonlandırırsa, bu durum büyük değişikliklere neden olabilir.

Uzmanlar, böyle bir kararın Amerika’nın uluslararası ilişkilerini köklü bir şekilde etkileyebileceğini ifade ediyor.

ABD yönetimi, Avrupa’dan tepki alabilirken, MAGA taraftarları Trump’a destek vermeye devam edecektir.

Görüşmede Vance, hala seçimlerde kalmış bir figür olarak dikkat çekiyor. Eğer Trump’ın yanında bir Mike Pence olsaydı, durum böyle olur muydu? Siyaset, dikkat gerektiriyor.

***

ABD Dışişleri Bakanı Mark Rubio, CNN’e verdiği röportajda Avrupa’nın savaşın sona ermesi için bir planı olmadığını, eğer savaş bir yıl daha sürerse Rusya’nın zayıflayacağına inandığını aktardı.

Trump’ın anlaşma konusundaki ustalığını vurgulayan Rubio, Putin’in güvenilir olmaması endişelerinin yersiz olduğunu ifade etti.

Zelensky, ABD yönetimine teşekkür etmese de Trump’ın Ukrayna’nın cesaretli savunmasını takdir ettiğini hatırlatarak, “Savaş 15 yıl sürerse, yanınızda mı olacağız?”

Bundan sonraki müzakerelerin basın önünde olmayacağı sinyalini de verdi, önce barış çerçevesinin çizileceği ve ardından müzakere süreçlerinin ilerleyeceği anlaşılıyor.

Yani öncelik madenler olacak…

“`